قرآن, سوره ۳, آيات ۳۱ و ۳۲

“بگو اگر خدا را دوست داريد از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد و خداوند آمرزنده مهربان است”
“بگو خدا و پيامبر [او] را اطاعت كنيد پس اگر رويگردان شدند قطعا خداوند كافران را دوست ندارد”

تصويري كه از خداوند در قرآن مجيد رسم شده است , متفاوت با تصويري است كه بعضي اديان بزرگ ديگر نمايش مي دهند. بر طبق نظر مسلمانان, رفتار خداوند مجموعه اي است از عشق و محبت به انسانهاي خوب و ابراز انزجار از انسانهاي بد. به اين موضوع حداقل در چهل آيه از آيات قرآن بر مبناي تصويري روشن از انسانهاي خوب و بد اشاره شده است. هدف اين مقاله اين است كه اين تصوير از انسانهايي كه خداوند آنها را دوست دارد برمبناي آياتي از قرآن

به عقیده ما مسلمین, قرآن سخن و وحی خداوند یکتاست. سخنی است که شنیدنش لرزه بر اندام می آورد. درون آدمی را نرم کرده و ذهن را متوجه ذکر خدا می کند. سخن خداوندی است که صاحب ملکوت آسمانها و زمين است و آگاه و دانا به ریز و درشت خلقت است. این است که ماقرآن را روشنگر و راهنما می دانیم و عقیده داریم که معجزه پیامبر است.

از طرفی هر انسان غیر مسلمانی که بدون تعصب و غرض قرآن را بخواند بر نظم و آهنگ دلنواز آن اذعان دارد. این خود شاهدی بر اعجاز کلامی قرآن است چرا که قرآن وحی بر پیامبری بی سواد بوده است. ولی چنان آهنگ کلامی قرآن زیبا بوده و چنان  معانی آن بر دل می نشسته که اعراب زمان پیابر را مسلمان کرده. اعرابی که خود سخنور بوده اند و شعرای بسیاری داشته اند در برابر نظم و آهنگ کلام خدا سر فرود آورده اند. از طرفی کفاری که تعصب چشمانشان را کور و گوشهایشان را سنگین کرده بود قرآن را نمی پذیرفتند. گاهی به پیامبر تهمت شاعری می زدند و گاهی قرآن را افسانه های پیشین می خواندند.

برای اثبات بطلان ادعای کفار زمان پیامبر و همچنین کسانی که با تعصب و دیده کور به قرآن می نگرند ، خداوند آنها را به آوردن سوره ای مثل سوره های قرآن فرا می خواند. به این موضوع در پنج جای قرآن

روزی علی بن حسین(ع) به نماز ایستاده بود که ماری به سمت آن حضرت آمد. امام بدون توجه به آن مار مشغول نماز بود تا اینکه مار از میان دو پای آن حضرت رد شد، در حالی که آن بزرگوار اصلاً از جای خود تکان نخورد ورنگ چهره اش تغییر نکرد(1).

نماز

روزی علی بن حسین(ع) به نماز ایستاده بود که ماری به سمت آن حضرت آمد. امام بدون توجه به آن مار مشغول نماز بود تا اینکه مار از میان دو پای آن حضرت رد شد، در حالی که آن بزرگوار اصلاً از جای خود تکان نخورد ورنگ چهره اش تغییر نکرد(1).

ازتو نمی ترسم
روزی حضرت زین العابدین(ع) یکی از غلامان خود را برای انجام دادن کاری صدا زد، ولی او پاسخ نداد. امام خواسته خود را سه با رتکرار کرد،ولی غلام هیچ توجهی نکرد. امام از او پرسید:«پسرم! صدای مرا نشنیدی؟»خدمتکار گفت: چرا. امام پرسید :«پس چرا پاسخ ندادی؟»خدمتکار گفت:چون از تو نمی ترسم. امام سجاد(ع) فرمود:«سپاس خداوند را که او از من نمی ترسد!(2)

انگور
امام سجاد(ع) بسیار انگور دوست داشت. یک روز که آن حضرت روزه بود، وقت افطار، کنیز آن حضرت خوشه ای انگور برایش آورد. در همین هنگام مستمندی نزد امام آمد. امام انگور را به او داد.کنیز کسی را فرستاد تا آن خوشه انگور را از فرد نیازمند بخرد و نزد امام بیاورد. وقتی انگور را آوردند، نیازمند دیگری آمد و امام سجاد(ع) انگور را به او بخشید کنیز دوباره کسی را برای خریدن آن انگور فرستاد ودوباره آن را برای امام آورد، ولی برای بار سوم باز هم نیازمندی در زد وامام سجاد(ع) خوشه انگور را به او داد.(3)

کمک پنهانی
امام زین العابدین(ع) پسر عمویی فقیر داشت .برخی شب ها به طور ناشناس به در خانه اش می رفت ومقداری پول به او می داد. آن شخص به وی گفت: علی بن حسین(ع) توجهی به حال من ندارد. گاه نیز امام را نفرین می کرد. وقتی امام سجاد(ع) از دنیا رفت، کمک های شبانه قطع شد وآن شخص دریافت، کسی که شبانگاه به در خانه اش می آمده، امام سجاد(ع) بوده است. 

همانطوری که در قسمت پیشین بدان اشاره شد حضرت خدیجه (سلام الله علیها) بازرگان بودند و از ثروتمندان قریش به شمار می‌رفتند. ایشان گروهی از مردان را برای تجارت به شهرهای مختلف فرستاده و آنها پس از داد و ستد با اموال آن بانو در سود این عمل با ایشان سهیم می‌شدند.

چون حضرت خدیجه (سلام الله علیها) از راستگویی و امانتداری و صفات پسندیده رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) (که زبانزد خاص و عام بود) اطلاع یافتند به ایشان پیشنهاد دادند که برای تجارت به سوی شام رفته و سهمی بیشتر از تاجران دیگر برگیرند.

پیامبر نیز پذیرفتند و به همراه میسره - غلام مخصوص حضرت خدیجه(سلام الله علیها) - و مقداری کالای گرانبها عازم شام شدند.

هنگامی که به شام رسیدند، حضرتش در سایه درختی نزدیک صومعه یکی از راهبان فرود آمدند.

راهب از میسره پرسید که " آن شخص که زیر این درخت نشسته کیست؟"

میسره پاسخ داد که

با جستجو در زندگی بزرگان و دقت و تأمل در حالات روحی آنها می‌توان به کمالات و خصال برجسته آنها پی برده و آنها را بیشتر شناخت. از این بالاتر با نگاهی به مراحل مختلف زندگی پیامبر بزرگ اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) علاوه بر این که با خصوصیات اخلاقی ایشان آشنا می‌شویم؛ از ایشان به عنوان یک نمونه برتر و یک انسان کامل سرمشق و الگو می‌گیریم.

خلاصه زندگی چهل ساله پیش از بعثت ایشان را عفت و پاکدامنی، امانت و صداقت، راستی و درستی، احسان و نیکی به بینوایان و زیردستان، تنفر از پلیدی‎های اخلاقی حاکم بر روزگار و بتان و بت‌پرستان تشکیل می‌دهد.

اخلاق پسندیده و رفتار جوانمردانه و

«صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم ولا الضالین»

  {خداوندا!ما را به} راه کسانی که آنها را مشمول نعمت خود ساختی {هدایت کن} نه غضب شدگان و گمراهان!

در قرآن،افرادی همانند فرعون،قارون،ابولهب و امت هایی هم چون قوم عاد،ثمود و بنی اسرائیل،به عنوان غضب شدگان  

معرفی شده اند.در آیات متعددی از قرآن،ویژگی های گمراهان و غضب شدگان و مصادیق آنها بیان شده است؛

از جمله:

*منافقان و مشرکان و بدگمانان به خداوند

*کافران به آیات الهی و قاتلان انبیای عظام  

*اهل کتاب که در برابر دعوت به حق سرکشی کرده اند

*فراریان از جهاد

*پذیرندگان و جایگزین کنندگان کفر با ایمان